Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Engin ESEN

Yazar: Fatma Çağla DİNLER

Resim Anasanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

ÖZET: Giyinmek insanlığın temel ihtiyaçlarının başında gelmektedir. Tarihsel serüveni boyunca bu eylem belirli süreçlerden geçerek günümüze kadar değişimini sürdürmüştür. Bu gereksinimin karşılanmasına hizmet eden nesnelerin en yaygın ve erişilebilir olanlarının başında şüphesiz ki kumaş yer almaktadır. Türümüz bilinen insanlık tarihi boyunca sadece doğal olarak meydana gelen değil aynı zamanda kendi üretimi olan nesnelere çevrili bir ortamda medeniyetler geliştirmiş, türlü kültürler ve değerler yaratmıştır. Bir anlatı yaratmak ve onu bir başka oluşta var etmek olarak da tanımlanabilecek sanat ve onun tarihi için de nesne aynı şekilde yaygın ve geçerli bir öge olagelmiştir. Bu bağlamda bir nesne olarak kumaşın sanattaki yerinin olduğu görülecektir. Kumaş hem bir materyal hem de sanat nesnesinin kendisi olarak sanat tarihinde pek çok evrede karşımıza çıkmaktadır. Gündelik kullanım nesnelerinin sanat yapıtı olarak kabul edilmesi Marcel Duchamp ile birlikte 1917 yılı itibariyle başlanmıştır. Duchamp’ın sanat yapıtının ne olduğuna dair getirdiği bu devrimci anlayış, hazır nesnenin yeni görünümlerini ortaya koymakla kalmamış aynı zamanda nesnenin kendisini göstermemek, gizlemek ve örtmek suretiyle sanat üretmenin de yolunu açmıştır. Bu tez çalışması, günümüz insanının yaşam alışkanlıklarına ilişkin görünür olmayan süreçleri sanat yapıtları üzerinden yeniden göstermek problemine odaklanmaktadır. Kumaşın temel kullanım amaçlarının başında gelen kapatma/örtme eylemleri, ironik bir yaklaşımla sanat yapıtlarına uygulanacaktır. Günümüzdeki insan faaliyetlerinin gözden kaçırılan veya göz ardı edilen yönlerinin tez kapsamında üretilen sanat yapıtlarıyla görünür kılınması hedeflenmektedir.

Anahtar sözcükler: Sanat, görsel, örtmek, kumaş, gizlilik, ironi.