Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: Müze binaları sanat ve bilim eserlerinin sergilendiği, kuşaklar ve kültürler arası etkileşimin sağlandığı yerlerdir. Günümüzde müze ve sergi yapıları sadece sergileme unsuruyla kalmayıp, şehrin kültürel aktivitelerinin merkezi olan ve gün boyunca aktif olarak kullanılan mekanlar olmuşlardır. Günümüzde çevre kirliliği ve sorunların ortaya çıkışı ile sürdürebilirlik kavramı ve sürdürebilir mimarı kavramları de gündeme çıkmaktadır. Müze binaları ana işlevlerini gerçekleştirmek amacı ile enerji tüketimi diğer binalara göre daha yüksektir. Bu yüzden müze tasarımında düşük veya sıfır enerji tüketmek, çevre dostu ve sürdürülebilir mekânı yaratmak önem taşımaktadır. Bu doğrultuda, sürdürebilir tasarım çerçevesinde doğal enerji kaynaklarının kullanımı özellikle gün ışığı daha çok kullanılması amaçlanmaktadır. Gün ışığın kullanımı iç mekânın konforu ve kalitesine artırmanın yanı sıra enerji tüketimini de azaltmaktadır. Bu amaca ulaşmak için son yüzyılda iç mekânda gün ışığı kullanımına pek çok yeni teknik ve uygulama geliştirilmiştir. Daha öncesinde geleneksel yöntem olarak pencere ve çatı ışıklıklarıyla mekân içine alınan doğal ışık, gelişmeler sayesinde güneş ışığından maksimum yarar sağlanmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında müze kavramı, müze mekân tasarımı, tarihsel süreç içerisinde gelişimi araştırılmıştır ve paralel olarak müze mekânında gün ışığı kullanımı da zamanla ne kadar değişimi incelenmiştir. Ayrıca sürdürebilirlik, sürdürebilir müze kavramları ve sürdürebilir müzelerde iç mekân tasarım kriterleri incelenmiştir. Bu doğrultuda sürdürebilir müzelerde doğal kaynak olarak gün ışığının kullanımı vurgulanmıştır. Müze iç mekânda gün ışığın kullanım yöntemleri araştırılmış ve sergi alanlarında gün ışığın zararlı ışınımlardan korunma ve görsel konforu olumsuz yönlerde etkilememesi için uygulanan projelerle açıklanmıştır. Bu tez çalışması doğrultusunda, California Bilim Akademi Müzesi binası ve Yeni İstanbul Deniz Müzesi örnek projeler olarak seçilmiştir. Bu binaların iç mekânda sürdürebilir kriterleri ve gün ışığı kullanımı araştırma kapsamında incelenmiş ve mekândaki gün ışığı kullanımı irdelenmiş ve son olarak örneklerimize uygun tablo hazırlanarak seçilen binaların sürdürebilir kriterleri ve iç mekânda kullanılan gün ışığı tartışılıp ve iki binayı karşılaştırarak değerlendirilmiştir.