Yazar:Seçil Özcan
Danışman: Prof. Dr. Türel Ezici

Tiyatro Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez özeti: Şamanizm, Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen konargöçer Yörük-Türkmen topluluklarda izlerine hala rastladığımız; Anadolu dışındaki birçok coğrafya ve kültürde de hala geniş ölçüde izleri görülen eski bir inanış biçimidir. Bu izler günümüzde konargöçer toplulukların kültüründe vegünlük yaşamında, ritüellerden, geleneklerden göreneklere, efsanelerden, destanlara, musikiye, el sanatlarına, doğal ilaçlardan şifalandırma yöntemlerine kadar ortak birçok benzerlik göstermektedir. Bu sanat çalışmasının temel amacı, Balıkesir-Edremit Körfez'i ve Kazdağı (İda Dağı) yöresi Yörük-Türkmen topluluklarda şamanist ögeleri bulmak, etkileşim noktalarını belirlemek ve benzerliklerini saptamaktır. Elde edilen göstergelerin yöreye ait Sarıkız Efsanesi'ni konu alan, araştırma- yorum-uygulama süreciyle paralel olarak Türel Ezici tarafından yazılan "İda'nın Azizesi Sarıkız'ın Hikayesi..." adlı orijinal metnin sahne performansıyla somutlanmasıdır. Metnin sahne uygulamasında çevre düzeni şaman ritüelinin Yörük-Türkmen kültüründe ve günlük yaşamında karşılığı olan gösterenler ile kurulmuştur. Uygulamanın dramaturgi ve reji yöntemi hikaye/destan anlatıcılığının teknik ve estetik özellikleri gözetilerek açık biçim, göstermeci üslup üzerinden oluşturulmuştur. Sahnelemede oyunculuk biçemi, oyuncuların bireysel ve toplu doğaçlamalarıyla elde edilerek, şamanın ses, söz, hareket kullanımının otantik hikaye/destan anlatıcılığındaki karşılıkları belirlenmiştir. Bu veriler ışığında Yörük-Türkmen kültüründe söz, ses, beden, hareket düzleminde şamanik yorum ve ifadenin olanakları araştırılmış, benzerlikler tespit edilerek şamanik göstergelerden oluşan bir sahne performansına ulaşılmıştır.